Dziecko jest niejadkiem? To może być wybiórczość pokarmowa.
01.04.2022
Dziecko je tylko kilka wybranych pokarmów i jest tzw. niejadkiem? Tak może objawiać się wybiórczość pokarmowa.
Dlaczego dziecko nie je, czyli czym jest wybiórczość pokarmowa?
To specyficzne zaburzenie i trwały wzorzec zachowania polegający na odmawianiu spożycia pokarmów, które nie należą do grupy akceptowanej przez dziecko. Preferencje mogą zależeć od:
- koloru produktu np:. jasne, tzw. „beżowe” posiłki,
- konsystencji dania np.: płynna,
- formy podania,
- marki handlowej,
- konkretnego smaku,
- grupy produktów np. rezygnacja ze spożycia owoców.
Często niejadki narażone są na różnego rodzaju komentarze, które niestety nie rozwiązują problemu, a wręcz mogą nasilać wybiórczość i powodować stres. Nadmierne skupianie uwagi otoczenia na niejedzeniu dziecka, może utrudniać proces nauki jedzenia, oswajania nowych produktów, a także wzbudzać w dziecku lęk i strach.
Jak rozpoznać wybiórczość pokarmową
Objawy mogące sugerować wybiórczość:
- agresja w czasie jedzenia,
- dążenie do jedzenia określonych „ulubionych” potraw i produktów,
- dławienie się, wypluwanie,
- wywoływanie odruchu wymiotnego,
- trudności z żuciem pokarmów, połykaniem,
- zbyt długie przeżuwanie i przetrzymywanie jedzenia w ustach,
- niepokój,
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nie tylko związane z jedzeniem).
Przyjrzyj się zachowaniu dziecka. Jeśli zaobserwujesz niepokojące objawy, warto Twoje obserwacje skonsultować ze specjalistą.
Jak pomóc niejadkowi z wybiórczością pokarmową?
Oczywiście im większa i bardziej utrwalona wybiórczość pokarmowa, tym dłuższy jest proces terapii tego zaburzenia. Często niezbędna jest pomoc specjalisty. Kto może udzielić pomocy niejadkowi z wybiórczością pokarmową i wsparcia jego opiekunom? Może to być: logopeda, psycholog, lekarz, dietetyk, terapeuta karmienia.
Kogo dotyczy wybiórczość pokarmowa?
Szczególnie narażoną grupą osób na trudności w przyjmowaniu pokarmów są dzieci autystyczne. Wiele spośród nich przejawia nietypowe zachowania związane z jedzeniem. Jednym z nich jest wybiórczość pokarmowa. W autyzmie może mieć ona różne podłoże:
- sensoryczne – nadreaktywność lub podreaktywność w obrębie zmysłów: smaku, dotyku, węchu,
- związane ze schematycznymi modelami i wzorcami zachowania – manieryzmy, schematy, rytuały,
- wynikające z zaburzeń funkcji motorycznych – problem z odgryzaniem, żuciem, napięciem mięśniowym.
U małych dzieci do 2. r.ż. z ASD trudności w przyjmowaniu pokarmów dotyczą prawie 80%. W późniejszym wieku, nawet ponad 70% starszych dzieci, młodzieży i dorosłych autystycznych może mieć trudności w przyjmowaniu pokarmów.
Jakie są konsekwencje wybiórczości pokarmowej?
Późna diagnoza i brak wdrożenia odpowiedniej terapii, może skutkować wystąpieniem niedoborów żywieniowych spowodowanych selektywną dietą. Wybiórczość wpływa też na zmniejszenie różnorodności mikrobioty jelitowej, szczególnie dieta uboga w warzywa, owoce i błonnik.
Selektywna dieta może skutkować niedoborami żywieniowymi i nasileniem dysbiozy jelitowej. W badaniu Schmidt R. i wsp. z 2021r. wykazano, że w grupie 20 pacjentów w wieku do 17 lat, z trudnościami w przyjmowaniu pokarmów (z diagnozą ARFID – Avoidant/Restrictive Food Disorder) dieta pokryła tylko 20-30% zapotrzebowania na makroskładniki:
- witaminę B12 i K,
- cynk,
- żelazo,
- potas.
Najnowsze badania z 2021 roku wskazują, że główną przyczyną zmniejszonej różnorodności mikrobiomu jelitowego u osób z ASD w porównaniu do kompozycji mikrobioty osób neurotypowych jest właśnie wybiórczość pokarmowa i ograniczona dieta.
Na skutek zaburzeń w obrębie mikrobioty jelitowej nawet 8 na 10 osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu może mieć problemy związane z przewodem pokarmowym, takie jak:
- nadmierne gazy,
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- biegunki,
- zaparcia,
- refluks,
- zaburzenia czynności trawiennych.
Około 43 – 76% osób z ASD dotyczy zwiększona przepuszczalność jelit, nawet gdy objawy ze strony przewodu pokarmowego nie występują. Zaburzona mikrobiota może więc wpływać na zmienioną konsystencję stolca, dolegliwości jelitowe, a także w konsekwencji na funkcjonowanie mózgu i zachowanie.
Jak sprawdzić stan mikrobioty jelitowej?
Aby sprawdzić stan mikrobioty jelitowej można wykonać badanie mikrobioty jelit Mikrobiota jelit Pro. Wynik zawiera gotowe zalecenia probiotykoterapii na podstawie badania, stanu zdrowotnego i dolegliwości. Badanie można zrealizować wysyłkowo, zamawiając badanie w e-sklepie lub stacjonarnie.
Badanie Mikrobiota jelit dostępne jest w 4 panelach o różnym zakresie. Sprawdza stan mikrobioty i wskazuje jak odpowiednio wspierać jej równowagę. Badanie to można wykonać u osób dorosłych i dzieci. Dedykowane jest w dolegliwościach jelitowych, a także jako wsparcie odporności oraz osi
O autorze
Zuzanna Przewoźny
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu na kierunku dietetyka oraz studiów podyplomowych "Kompleksowy system wsparcia rozwoju dziecka ze spektrum autyzmu”. Doświadczenie zbierała w gabinetach dietetycznych i na oddziałach szpitalnych. Specjalizuje się we wspieraniu dietetycznym osób z chorobami autoimmunologicznymi, problemami skórnymi i spektrum autyzmu. Troszczy się o uwzględnianie preferencji żywieniowych swoich Pacjentów. Wspiera w procesie zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia. Interesuje się dietą roślinną oraz jej wpływem na mikrobiotę jelitową i zdrowie człowieka.
Masz dodatkowe pytania?
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji telefonicznej
Nasi specjaliści chętnie odpowiedzą na Twoje pytania. Codziennie, od poniedziałku do piątku możesz porozmawiać z naszymi dietetykami, diagnostami oraz innymi specjalistami. Bezpłatne konsultacje odbywają się w wyznaczonych godzinach i działają na zasadzie linii otwartej – wystarczy, że zadzwonisz w wybranym dniu do specjalisty, w godzinach konsultacji.
Sprawdź i zadzwoń
