Dziecko jest niejadkiem? To może być wybiórczość pokarmowa.
01.04.2022
Dziecko je tylko kilka wybranych pokarmów i jest tzw. niejadkiem? Tak może objawiać się wybiórczość pokarmowa.
Dlaczego dziecko nie je, czyli czym jest wybiórczość pokarmowa?
To trwały wzorzec zachowania polegający na odmawianiu spożycia pokarmów, które nie należą do grupy akceptowanej przez dziecko. Preferencje mogą zależeć od:
- koloru produktu np:. jasne, tzw. „beżowe” posiłki,
- konsystencji dania np.: płynna,
- formy podania,
- marki handlowej,
- konkretnego smaku,
- grupy produktów np. rezygnacja ze spożycia owoców.
Często niejadki narażone są na różnego rodzaju komentarze, które niestety nie rozwiązują problemu, a wręcz mogą nasilać wybiórczość i powodować stres. Nadmierne skupianie uwagi otoczenia na niejedzeniu dziecka, może utrudniać proces nauki jedzenia, oswajania nowych produktów, a także wzbudzać w dziecku lęk i strach.
Jak rozpoznać wybiórczość pokarmową
Objawy mogące sugerować wybiórczość:
- agresja w czasie jedzenia,
- dążenie do jedzenia określonych „ulubionych” potraw i produktów,
- dławienie się, wypluwanie,
- wywoływanie odruchu wymiotnego,
- trudności z żuciem pokarmów, połykaniem,
- zbyt długie przeżuwanie i przetrzymywanie jedzenia w ustach,
- niepokój,
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nie tylko związane z jedzeniem).
Przyjrzyj się zachowaniu dziecka. Jeśli zaobserwujesz niepokojące objawy, warto Twoje obserwacje skonsultować ze specjalistą.
Jak pomóc niejadkowi z wybiórczością pokarmową?
Oczywiście im większa i bardziej utrwalona wybiórczość pokarmowa, tym dłuższy jest proces terapii tego zaburzenia. Często niezbędna jest pomoc specjalisty. Kto może udzielić pomocy niejadkowi z wybiórczością pokarmową i wsparcia jego opiekunom? Może to być: logopeda, psycholog, lekarz, dietetyk, terapeuta karmienia.
Kogo dotyczy wybiórczość pokarmowa?
Szczególnie narażoną grupą osób na trudności w przyjmowaniu pokarmów są dzieci autystyczne. Wiele spośród nich przejawia nietypowe zachowania związane z jedzeniem. Jednym z nich jest wybiórczość pokarmowa. W autyzmie może mieć ona różne podłoże:
- sensoryczne – nadreaktywność lub podreaktywność w obrębie zmysłów: smaku, dotyku, węchu,
- związane ze schematycznymi modelami i wzorcami zachowania – manieryzmy, schematy, rytuały,
- wynikające z zaburzeń funkcji motorycznych – problem z odgryzaniem, żuciem, napięciem mięśniowym.
U małych dzieci do 2. r.ż. z ASD trudności w przyjmowaniu pokarmów dotyczą prawie 80%. W późniejszym wieku, nawet ponad 70% starszych dzieci, młodzieży i dorosłych autystycznych może mieć trudności w przyjmowaniu pokarmów.
Jakie są konsekwencje wybiórczości pokarmowej?
Późna diagnoza i brak wdrożenia odpowiedniej terapii, może skutkować wystąpieniem niedoborów żywieniowych spowodowanych selektywną dietą. Wybiórczość wpływa też na zmniejszenie różnorodności mikrobioty jelitowej, szczególnie dieta uboga w warzywa, owoce i błonnik.
Selektywna dieta może skutkować niedoborami żywieniowymi i nasileniem dysbiozy jelitowej. W badaniu Schmidt R. i wsp. z 2021r. wykazano, że w grupie 20 pacjentów w wieku do 17 lat, z trudnościami w przyjmowaniu pokarmów (z diagnozą ARFID – Avoidant/Restrictive Food Disorder) dieta pokryła tylko 20-30% zapotrzebowania na makroskładniki:
- witaminę B12 i K,
- cynk,
- żelazo,
- potas.
Najnowsze badania z 2021 roku wskazują, że główną przyczyną zmniejszonej różnorodności mikrobiomu jelitowego u osób z ASD w porównaniu do kompozycji mikrobioty osób neurotypowych jest właśnie wybiórczość pokarmowa i ograniczona dieta.
Na skutek zaburzeń w obrębie mikrobioty jelitowej nawet 8 na 10 osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu może mieć problemy związane z przewodem pokarmowym, takie jak:
- nadmierne gazy,
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- biegunki,
- zaparcia,
- refluks,
- zaburzenia czynności trawiennych.
Około 43 – 76% osób z ASD dotyczy zwiększona przepuszczalność jelit, nawet gdy objawy ze strony przewodu pokarmowego nie występują. Zaburzona mikrobiota może więc wpływać na zmienioną konsystencję stolca, dolegliwości jelitowe, a także w konsekwencji na funkcjonowanie mózgu i zachowanie.
Jak sprawdzić stan mikrobioty jelitowej?
Aby sprawdzić stan mikrobioty jelitowej można wykonać badanie mikrobioty jelit Mikrobiota jelit Pro. Wynik zawiera gotowe zalecenia probiotykoterapii na podstawie badania, stanu zdrowotnego i dolegliwości. Badanie można zrealizować wysyłkowo, zamawiając badanie w e-sklepie lub stacjonarnie.
Badanie Mikrobiota jelit dostępne jest w 4 panelach o różnym zakresie. Sprawdza stan mikrobioty i wskazuje jak odpowiednio wspierać jej równowagę. Badanie to można wykonać u osób dorosłych i dzieci. Dedykowane jest w dolegliwościach jelitowych, a także jako wsparcie odporności oraz osi
O autorze
Zuzanna Przewoźny
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu na kierunku dietetyka oraz studiów podyplomowych "Kompleksowy system wsparcia rozwoju dziecka ze spektrum autyzmu”. Doświadczenie zbierała w gabinetach dietetycznych i na oddziałach szpitalnych. Specjalizuje się we wspieraniu dietetycznym osób z chorobami autoimmunologicznymi, problemami skórnymi i spektrum autyzmu. Troszczy się o uwzględnianie preferencji żywieniowych swoich Pacjentów. Wspiera w procesie zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia. Interesuje się dietą roślinną oraz jej wpływem na mikrobiotę jelitową i zdrowie człowieka.
Masz dodatkowe pytania?
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji telefonicznej
Nasi specjaliści chętnie odpowiedzą na Twoje pytania. Codziennie, od poniedziałku do piątku możesz porozmawiać z naszymi dietetykami, diagnostami oraz innymi specjalistami. Bezpłatne konsultacje odbywają się w wyznaczonych godzinach i działają na zasadzie linii otwartej – wystarczy, że zadzwonisz w wybranym dniu do specjalisty, w godzinach konsultacji.
Sprawdź i zadzwoń
