Atopowe zapalenie skóry – czy dieta i suplementacja ma znaczenie?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą i nawrotową chorobą zapalną skóry. Podobnie jak w przypadku celiakii przez wiele osób kojarzona jest jako schorzenie wieku dziecięcego.

Fakt, że w AZS najczęściej pierwsze objawy pojawiają się już w niemowlęctwie nie oznacza, że dorośli nie chorują. Zmienia się wprawdzie charakter zmian atopowych, ale sama choroba zostaje. Co więcej, nieleczona może doprowadzać do tzw. marszu alergicznego i w konsekwencji pojawienia się innych objawów, takich jak na przykład alergiczny nieżyt nosa czy zapalenia zatok. Co warto wiedzieć o terapii AZS, kiedy ją rozpocząć i jakie działania można wdrożyć, aby wprowadzić chorobę w stan remisji?

Jak się objawia i przebiega atopowe zapalenie skóry?

Szacuje się, że w populacji krajów wysokorozwiniętych, do których należy także Polska, AZS dotyka nawet do 30 proc. dzieci i 10 proc. dorosłych. U niemowląt zmiany najczęściej zlokalizowane są na skórze głowy i twarzy, u małych dzieci w zgięciach stawowych, na szyi i kończynach.

Chcesz przeczytać więcej na temat AZS u dzieci? Zajrzyj tutaj.

U nastolatków i osób dorosłych atopowe zapalenie skóry objawia się przede wszystkim na dłoniach, zgięciach stawowych, ale także na twarzy i głowie. W szczególnie ostrych przypadkach zmiany mogą zajmować całe ciało. Niezależnie od umiejscowienia skórne zmiany atopowe powodują duży dyskomfort oraz stanowią często problem estetyczny. Towarzyszy im świąd, ból, zaczerwienienie, a nawet łuszczenie się skóry. Pacjenci często bezwiednie drapią się, przez co powstają uszkodzenia naskórka, pęcherze oraz może dojść do zakażeń bakteryjnych. Leczenie zmian w atopowym zapaleniu skóry najczęściej opiera się na stosowaniu maści sterydowych, oraz pielęgnacji skóry z zastosowaniem preparatów natłuszczających np. emolientów. Jest to jednak wyłącznie leczenie objawowe. Aby wprowadzić i utrzymać chorobę w stanie remisji trzeba jednak podjąć szersze działania. Jakie?

Dieta przeciwzapalna i bez alergenów a atopowe zapalenie skóry

Ze względu na to, że przyczyna powstawania AZS jest złożona trudno mówić o jednej drodze jego leczenia. Z pewnością jednym z najważniejszych elementów jest dieta. Jest to trudny temat, ponieważ standardowe postępowanie dietetyczne oferowane pacjentom w gabinetach alergologicznych ogranicza się najczęściej do ogólnych zaleceń np. czasowa eliminacja mleka. Ewentualnie zalecane są testy na alergie IgE-zależne, które jednak np. w przypadku dzieci często nie dają odpowiedzi na pytanie co faktycznie może powodować pojawianie się zmian atopowych.

Z mojej praktyki z pacjentami w Instytucie Mikroekologii wynika, że najlepsze rezultaty we wsparciu terapii atopowego zapalenia skóry przynosi zindywidualizowana dieta przeciwzapalna oparta na wynikach badania na alergię IgE-zależną oraz nadwrażliwości pokarmowe. Dieta powinna być prowadzona w połączeniu z celowaną probiotykoterapią i suplementacją. Wszystkie te działania mają na celu wyciszenie przewlekłego stanu zapalnego i przywrócenie prawidłowego działania bariery jelitowej. Przynosi to znaczną poprawę stanu skóry oraz wydłuża okresy remisji choroby.

Należy pamiętać, że dieta eliminacyjna w atopowym zapaleniu skóry powinna być stosowana rozważnie i tak, aby nie dopuścić do niedoborów pokarmowych. Możliwe jest jednak zbilansowanie diety zarówno bezmlecznej, bezglutenowej jak i bez wielu innych alergenów, a efekty takiej diety mogą być bardzo spektakularne.

Przeczytaj w jaki sposób sprawdzić, które pokarmy mogą powodować u Ciebie zaostrzenie objawów. Więcej na temat badań nadwrażliwości pokarmowych ImuPro.

Atopowe zapalenie skóry – suplementacja

Liczne badania pokazują związek atopowego zapalenia skóry z mikrobiotą jelit.

Ze względu na zaangażowanie układu immunologicznego i procesów zapalnych w przebieg atopowego zapalenia skóry istotne jest, aby terapia obejmowała także wsparcie dla jelit. Ma to szczególne znaczenie dla dzieci urodzonych drogą cesarskiego cięcia, karmionych mlekiem modyfikowanym lub mieszanką mlekozastępczą oraz dla tych, u których została zastosowana antybiotykoterapia okołoporodowa (także u matki). Te wszystkie czynniki wpływają bowiem negatywnie na kolonizację jelit i budowanie własnego mikrobiomu dziecka. To w dalszym etapie może przyczyniać się do rozwoju alergii, atopii czy chorób autoimmunizacyjnych w późniejszych latach życia. U osób dorosłych dysbioza jelitowa jest najczęściej wynikiem przeprowadzonej antybiotykoterapii, nadmiernej ilości stosowanych leków, złej diety, ubogiej między innymi w błonnik, stosowaniem używek oraz stresu. Aby przywrócić prawidłowe działanie bariery jelitowej, dzięki czemu wyciszony zostanie przewlekły stan zapalny, należy wprowadzić suplementację probiotykami. U pacjentów z obniżonym poziomem witaminy D zaleca się także jej suplementację oraz uzupełnienie diety w kwasy omega-3 mające działanie przeciwzapalne.

W przypadku pacjentów ze stwierdzoną silną alergią na białka mleka krowiego należy wybierać probiotyki, które nie zawierają nawet śladowych ich ilości, ale zawierają sprawdzone, przebadane szczepy np. Lactobacillus acidophilus LA-5. Oznaczenie szczepu (ciąg literek i cyferek) powinno znajdować się po każdej nazwie bakterii.

Jeśli chcesz sprawdzić w jakim stanie jest Twoja mikrobiota wykonaj badanie KyberKompakt Pro i dowiedz się jak powinna wyglądać celowana probiotykoterapia w Twoim przypadku.

Posłuchaj również webinaru “Problemy skórne – jak sobie poradzić” prowadzonego przez dr Mirosławę Gałęcką.

Więcej możesz przeczytać również tutaj.

Autor:

Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Od 2006 roku prowadzi w Poznaniu Instytut Mikroekologii oferujący kompleksową diagnostykę przewlekłych dolegliwości, u podstaw których leży dysbioza jelitowa oraz przewlekły stan zapalny. Jest lekarzem o szerokim spektrum zainteresowań i holistycznym podejściu do pacjenta. W swej praktyce kieruje się zasadą, że zdrowie zaczyna się w jelitach. Jest współautorką i redaktor książki „Dieta w chorobach autoimmunologicznych” oraz „Nawracające infekcje. Jak wspomagać układ odpornościowy”.