Probiotyki w ciąży i po porodzie – jakie stosować?

Liczba badań wskazująca na wpływ mikroflory dziecka na zdrowie w okresie dorosłości lawinowo rośnie. Profilaktyka alergii czy chorób autoimmunizacyjnych poprzez odpowiednią mikrobiotę jelitową powinna zacząć się już w czasie ciąży i być kontynuowana po porodzie. W jaki sposób zadbać o zdrowy start dziecka?

Czy probiotyki w ciąży mają znaczenie?

Mikroflora jelit u matki poprzez swoje działanie na  układ immunologiczny może mieć wpływ na zdrowie dziecka w przyszłości. Badania pokazały, że dzieci z obciążonym wywiadem atopowym, których matki w trzecim trymestrze ciąży zażywały probiotyki ze szczepem Lactobacillu rhamnosus GG, rzadziej chorowały na atopowe zapalenie skóry. To tylko jeden z przykładów, które pokazują oddziaływanie mikroflory matki na dziecko. Kolejnym aspektem jest zasiedlanie jelit dziecka podczas porodu. Mikroflora jelit noworodków które przyszły na świat drogami natury jest zbliżona do mikroflory pochwy matek. Jest to wynik tego, że dziecko przechodząc przez kanał rodny jest zasiedlane przez bakterie, głównie Lactobacillus spp. Dzieci, które przychodzą na świat przez cesarskie cięcie, jako pierwszy mają kontakt (poprzez np. fartuchy lekarskie, skórę personelu i matki) z bakteriami środowiskowymi takimi jak Staphylococcus, Streptococcus i Propionibacteria. Różnice te stopniowo się wyrównują na skutek dostarczanych pokarmów i dostosowywania się mikroflory do środowiska, jednak badania pokazują, że różnice w składzie mikroflory dzieci rodzonych drogami natury, a cesarskim cięciem mogą być widoczne przez długi czas. Rozwojowi dobrych bakterii sprzyja także karmienie piersią.

Probiotykoterapia w ciąży to zdrowy mikrobiom u dziecka!

Aby matka podczas porodu mogła przekazać dziecku odpowiedni pakiet startowy mikrobioty ochronnej, sama musi mieć prawidłową mikrobiotę pochwy. Badania na obecność patogenów to tylko część diagnostyki, którą warto wykonać. Dysbioza jelitowa, często powiązana z dysbiozą układu moczowo – płciowego to brak równowagi bakteryjnej. Może dotyczyć zarówno przerostu bakterii patogennych, ale także zbyt małej liczby mikroflory ochronnej, odżywiającej nabłonek czy immunostymulującej. Dlatego w czasie ciąży (a nawet przed) warto wykonać badanie na mikroflorę jelit Mikrobiota jelit Pro. Badanie określa stopień i zaawansowanie dysbiozy jelitowej, a do wyniku dołączane są zalecenia terapii mikrobiologicznej. Wprowadzenie odpowiednio dobranej, celowanej probiotykoterapii, pozwoli na zlikwidowanie dysbiozy u matki, co przyniesie pozytywne rezultaty dla dziecka. Prawidłowa mikrobiota jelit wpływa także na skład mleka kobiecego, które jest idealnym połączeniem bakterii probiotycznych oraz pożywienia dla dobrych bakterii w jelitach dziecka. Przed porodem albo w czasie ciąży warto wykonać także badanie Mikrobioty pochwy Pro w celu oceny mikrobioty pochwy zarówno pod kątem patogenów, jak i obecności bakterii ochronnych, które zostaną przekazane dziecku w momencie przechodzenia przez kanał rodny.

Dysbioza jelitowa – skutki zdrowotne

Kiedy zaburzona zostaje równowaga między bakteriami korzystnie oddziałującymi na organizm, a bakteriami potencjalnie patogennymi, mówimy wówczas o dysbiozie jelitowej. Może ona dotyczyć już małych dzieci, szczególnie jeśli przyszły na świat przez cesarskie cięcie, są karmione mlekiem modyfikowanym lub przeszły wczesną antybiotykoterapię, albo była ona zastosowana u mamy w czasie ciąży lub okołoporodowo (np. ze względu na wykrycie paciorkowca gr. B – Streptococcus agalactiae). Konsekwencje dysbiozy jelitowej u dziecka mogą być szerokie: od kolek w początkowym okresie życia, po różne choroby przyszłości:

• nawracające infekcje, zarówno dróg oddechowych jak i układu moczowo – płciowego,
• choroby autoimmunizacyjne,
• alergie i nadwrażliwości pokarmowe,
• atopowe zapalenie skóry,
• zespół jelita nadwrażliwego,
• zaburzenia ze spektrum autyzmu,
• depresja, schizofrenia.

Zaleca się, aby zarówno dziecko, jak i mama karmiąca piersią stosowały dobrej jakości probiotyki. Wskazane jest także, aby w diecie mamy na stałe zagościły produkty bogate w prebiotyki: produkty pełnoziarniste, lekko niedojrzałe banany, zimny ryż i makaron, szparagi. Wszystkie one zawierają błonnik oraz skrobię oporną, będąca pożywką dla dobrych bakterii.

Autorka: dr Mirosława Gałęcka, specjalista chorób wewnętrznych. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Od 2006 roku prowadzi w Poznaniu Instytut Mikroekologii oferujący kompleksową diagnostykę przewlekłych dolegliwości, u podstaw których leży dysbioza jelitowa oraz przewlekły stan zapalny. W swej praktyce kieruje się zasadą, że zdrowie zaczyna się w jelitach. Na bazie wieloletniego doświadczenia jest specjalistką w prowadzeniu terapii probiotycznej/mikrobiologicznej oraz diety spersonalizowanej. Współautorka i redaktor książki „Dieta w chorobach autoimmunologicznych” wyd. PZWL.